bron: Avrotros
Wereldwijd is er een grote variëteit aan zout op de markt. In de laatste jaren won Himalaya zout enorm aan populariteit. Het zou gezonder zijn dan andere soorten. Waar komt dit idee vandaan en is dat ook echt zo?
Eerst wat over zout en natrium
Als we het hebben over zout, bedoelen we vaak keukenzout. De scheikundige naam hiervoor is natriumchloride. Het kreeg die triviale naam omdat het van oudsher gebruikt wordt bij het bereiden en bewaren van voedsel.
Zoals deze scheikundige naam zegt, bestaat keukenzout uit natrium en chloride. Welbepaald bevat 1 gram keukenzout 40% natrium en 60% chloride.
De begrippen zout en natrium worden vaak door elkaar gebruikt. Dit waarschijnlijk doordat zout de belangrijkste bron is van natrium in onze voeding. Vaak als men spreekt over de gezondheidseffecten van zout, bedoelt men dus die van natrium.
Enerzijds hebben we natrium nodig. Het vervult een belangrijke rol in het regelen van de vochtbalans van het lichaam en dus ook het regelen van de bloeddruk. Verder zorgt het voor een goede werking van spier- en zenuwcellen.
Anderzijds is het bekend dat een teveel aan natrium enkele negatieve effecten kan hebben op de gezondheid. Het kan zorgen voor verhoging van de bloeddruk en daardoor bijdragen aan het risico op hart- en vaatziekten. Een te hoge inname kan ook leiden tot nierziekten of botontkalking. De hoge gezondheidsraad adviseert daarom om niet meer dan 5 gram zout per dag te consumeren.
Tafelzout
Voordat ons bekende tafelzout de winkelrekken bereikt wordt het geraffineerd. Hierbij worden zo goed als alle andere mineralen dan natrium en chloride verwijderd maar ook onzuiverheden zoals metalen.
Daarnaast worden er soms antiklontermiddelen toegevoegd om te voorkomen dat het samenklontert en het dus makkelijk bruikbaar is in zoutvaatjes. Een beetje vergelijkbaar met rijstkorrels die vroeger onder zout werden gemengd.
Ook jodium wordt vaak toegevoegd aan tafelzout. Dit omdat een jodiumtekort tot op de dag van vandaag nog steeds regelmatig voor komt. Jodium is een spoorelement dat belangrijk is voor de productie van schildklierhormonen die instaan voor groei, ontwikkeling van het zenuwstelsel en de stofwisseling.
De hoeveelheid die van deze componenten aanwezig mag zijn in zout dat verkocht wordt voor consumptie, is bij wet bepaald. Zo staat vast dat zout voor consumptie minimaal 97% natriumchloride moet bevatten. De antiklontermiddelen mogen slechts in bepaalde hoeveelheden worden gebruikt en er mag slecht een vooropgestelde hoeveelheid van de onzuiverheden aanwezig zijn. Ook de verpakking moet aan bepaalde eisen voldoen. Zo kun je hierop ook altijd terugvinden of er wel of niet antiklontermiddelen en jodium aan zijn toegevoegd.
Himalayazout
Himalayazout heeft een roze kleur en is afkomstig uit Pakistan. In tegenstelling tot tafelzout, wordt Himalaya zout niet geraffineerd. Wel zoals tafelzout, bestaat het uit ongeveer 97% natriumchloride. Door de minimale bewerking bevat het meer andere mineralen naast natrium en chloride, maar ook kunnen er mogelijks meer contaminanten aanwezig zijn. Verder worden er geen stoffen zoals jodium toegevoegd.
Is het echt gezonder?
Himalayazout wordt ondermeer geprezen omdat het minder natrium zou bevatten. Dit verschil is in percentages echter miniem. Het is wel zo dat door de grotere korrelstructuur er per theelepel mogelijks minder zout wordt genomen en dus minder natrium.
Het uitblijven van raffineren wordt bij Himalaya zout ook naar voor geschoven als pluspunt, omdat er zo meer mineralen aanwezig zouden zijn en geen additieven. Echter zijn zowel het proces van raffineren als het gebruik van additieven gereguleerd en geen reden tot zorg. Het raffineren verminderd misschien het aantal mineralen, maar ook het aantal contaminanten.
Wat betreft de hoeveelheid mineralen, zijn deze inderdaad talrijker aanwezig in Himalaya zout. Echter is dit nog steeds een minieme hoeveelheid. Vermits beide soorten zout uit minimaal 97% natriumchloride bestaan is er niet veel ruimte meer over voor deze mineralen. Dit is zo weinig dat het (bij normale consumptie) niet bijdraagt aan het halen van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheden. We zouden al 30 gram zout moeten consumeren op een dag om een betekenisvolle hoeveelheid binnen te krijgen. En dat staat natuurlijk draads op de aanbeveling van 5 gram per dag.
Welk zout kies ik dan?
Dat bepaal je helemaal zelf. Er zijn tot op heden geen studies die de effectieve gezondheidseffecten van verschillende soorten zout met elkaar vergelijken. Je kunt eigenlijk ook niet van één product zeggen of het gezond is of niet. Het hangt er namelijk altijd van af hoeveel of hoe vaak je het eet of drinkt.
Houdt ook in je achterhoofd dat het nog steeds gaat om natriumrijke voedingsmiddelen die in overmaat nadelige effecten kunnen hebben op de gezondheid en dat je deze best in mate consumeert.
Andere punten om rekening mee te houden:
De smaak – Door de verschillende mineralengehaltes zijn er smaakverschillen mogelijk tussen verschillende soorten zout – kies welke jij het lekkerst vindt!
Antiklontermiddelen – niets om je zorgen over te maken. Indien je ze toch liever vermijd kan je kiezen voor Himalayazout, of de ingrediëntenlijst van (tafel)zout nakijken op de aanwezigheid er van.
Jodium – Zout is in onze samenleving een belangrijke bron van jodium. Aan Himalayazout is geen jodium toegevoegd. Indien je hiervoor kiest weet dan dat je andere bronnen van jodium nodig kan hebben, zoals vis en schaaldieren, zeewier of kaas.
De prijs – Himalayazout is heel wat duurder dan gewoon tafelzout.
Onderzocht en geschreven door:
Inne Dons (stagiaire bij The Mindset Dietitian)
Comments